INFORMUJEMY, NIE KOMENTUJEMY

© 2020-2021 r. FreeDomMedia. All rights reserved.

Centralna Agencja Informacyjna

13:14 | czwartek | 28.03.2024

© 2020-2023 r. FreeDomMedia. All rights reserved.

Najlepsza polska opera

Czas czytania: 3 min.

Kartka z kalendarza polskiego

28 marca

Takie są rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie

Uczelnia miała być przeznaczona głównie dla szlachty, ale wbrew intencjom fundatora jej charakter zmienił się szybko ze szlacheckiego na mieszczański.15 marca 1594 Przekładając...

Koniecznie przeczytaj

28 września 1865 r.

Ognisty mazur i aria o starym zegarze. Ale nie tylko to stanowi o sukcesie najlepszej polskiej opery. Była nośnikiem patriotyzmu. I przypominała Polakom o tym, co w ich najwspanialsze.

- reklama -

W pierwszej połowie XVIII wieku dwaj bracia Zbigniew i Stefan wracają do domu po skończonej służbie wojskowej. Poprzysięgają się nie żenić. Ale ich stryjenka – Cześnikowa ma nieco inne zamiary. Wbrew jej woli bracia wybierają się w odwiedziny do starego przyjaciela ich ojca – Miecznika z Kalinowa. Poznają tam jego piękne córki Hannę i Jadwigę. Zaczynają się wahać. Tymczasem Cześnikowa, która chce ich wydać za inne panny, przekonuje Miecznika, twierdząc, że bracia to tchórze. Zalotnik panien Damazy, same panny oraz stary żołnierz i klucznik Miecznika – Skołuba postanawiają przekonać się, czy panicze są faktycznie podszyci strachem. Skołuba opowiada staremu słudze braci Maciejowi „straszną” historię Strasznego Dworu. Panicze nic sobie z tego nie robią, ale chcąc dotrzymać postanowienia o pozostaniu w kawalerskim stanie, decydują się wyjechać. Wrażenie na nich robi inna historia, nie ta o praprababkach czy duchach w zegarze. Damazy mówi im bowiem, że „gmach ten przed laty powstał z hańbiących usług zapłaty, że na tych murach przekleństwa i łzy i stąd nad nimi gniew Boski grzmi!”. Honorowi bracia nie chcą więc pozostawać w takim miejscu. Miecznik wyjaśnia jednak sytuację – podstęp Damazego wychodzi na jaw, podobnie jak wzajemne zauroczenie młodych, ku ogólnej radości i wstydowi Damazego właśnie. – Tak.. tak… to straszny, bardzo straszny dwór! – jak powiedział Stefan w Arii z kurantem, a sam Miecznik, gospodarz dworu też dopowie i tak strasznym będzie wciąż, Boska wola!… Dlaczego? Grozę sąsiadów wywołują nie duchy czy przekleństwo ciążące na domostwie, tylko uroda mieszkających „od zawsze” w Kalinowie panien. W każdym pokoleniu są one najpiękniejsze w okolicy, więc w trudnych wojennych czasach to tam w konkury uderzają młodzi przystojni szlachcice, co powoduje, że córkom sąsiadów zagraża staropanieństwo. Nic dziwnego, że się boją…

To oczywiście streszczenie „Strasznego Dworu”, opery w czterech aktach, skomponowanej w latach 1861-1894 przez Stanisława Moniuszkę z librettem autorstwa Jana Chęcińskiego.

Patriotyzm

- reklama -

To niezwykłe dzieło – łączące niemożliwe: wątki romantyczne, komediowe i patriotyczne. W dziele zaprezentowany został zarówno idylliczny obraz życia w polskim dworku szlacheckim, jak i idea obowiązku patriotycznego związanego z postawą odwagi żołnierskiej, dzielności oraz gotowości do zbrojnego wystąpienia przeciwko wrogom ojczyzny. Należy również zwrócić uwagę, iż autorzy podkreślili elementy związane z etosem rodziny, szczególnie cechę honoru. Już w pierwszych scenach opery widoczny jest konflikt pomiędzy naturalną chęcią prowadzenia spokojnego życia w domu rodzinnym – założenia rodziny – i patriotycznym obowiązkiem służenia ojczyźnie z bronią w ręku. Nic dziwnego, że opera zyskała ogromną popularność wśród polskiej publiczności. Pokazała to już jej premiera, która odbyła się w Warszawie 28 września 1865 roku. Zaraz po niej publiczność spontanicznie zorganizowała się w wielką patriotyczną manifestację, zaskakując swoją postawą Rosjan. Ich reakcja była natychmiastowa – po trzecim przedstawieniu zostało zdjęte z afisza przez carską cenzurę. Władze zaborcze uznały wątki narodowe za zbyt niebezpieczne, w końcu zaledwie dwa i pół roku wcześniej stłumiły powstanie styczniowe. Moniuszko nie doczekał ponownego wystawienia dzieła swego życia. Zmarł w 1872 r. Ponownie operę wystawiono w Teatrze Wielkim dopiero w 1885 r. Przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości była też wystawiana w Pradze i Wiedniu.

Dziś „Straszny dwór” jest jedną z najczęściej wystawianych w Polsce oper. Cechuje się intuicyjną harmonią, wspaniałą konstrukcją grup scenicznych, subtelną, acz bogatą instrumentacją, nowatorską melodycznością. Kompozytor pokazał kunszt budowy dzieła dramatycznego, integrując zarazem tradycyjne polskie pieśni i tańce (mazur, polonez, krakowiak). Dzieło w znakomity sposób oddaje tragicznego ducha tamtej epoki. I z całą pewnością każdy zna takty z tej opery. Nawet, jeśli myśli, że tak nie jest…

Śledź nas na:

Czytaj:

Oglądaj:

Subskrybuj
Powiadom o

0 komentarzy
Wbudowane informacje zwrotne
Zobacz wszystkie komentarze
reklama spot_img

Ostatnio dodane

Takie są rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie

Uczelnia miała być przeznaczona głównie dla szlachty, ale wbrew intencjom fundatora jej charakter zmienił się szybko ze szlacheckiego...

Przeczytaj jeszcze to!

0
Podziel się z nami swoją opiniąx