To co przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen określiła w grudniu jako „europejski moment”, mówiąc o porozumieniach dotyczących szczepionek na Covid-19, można nazwać w styczniu „europejskim bałaganem” – pisze w piątek brukselski portal EurActiv i krytykuje KE.
Portal ocenia, że po pierwsze UE nie jest w stanie pomóc w zdobyciu szczepionek krajom swojego bliskiego sąsiedztwa i potencjalnym przyszłym członkom Wspólnoty z Bałkanów Zachodnich i Partnerstwa Wschodniego. Państwa te zwracają się zatem do Rosji i Chin, które natychmiast zaoferowały własne szczepionki.
Po drugie, “blok nie jest w stanie uporządkować bałaganu szczepionkowego we własnych granicach”.
“Upublicznione trudności UE w zapewnieniu szczepionek na Covid-19 oraz sporu między Komisją Europejską a AstraZeneca – który z kolei spowodował awanturę między Komisją a Wielką Brytanią – doprowadziły do znacznej utraty zaufania publicznego. UE nie wywiązała się ze swojego głównego obowiązku, jakim jest ochrona swoich obywateli” – czytamy na stronach EurActiv.
Portal pisze, że choć KE obiecała, że weźmie odpowiedzialność za uzyskanie wystarczającej liczby dawek, aby objąć szczepieniami kraje Unii, to jednak tego nie zrealizowała.
“Rządy krajowe w całej UE mają wszelkie powody, by spieszyć się i kupować (szczepionki) samodzielnie. W międzyczasie von der Leyen i spółka powinni pomyśleć o tym, ile razy użyli słowa +strategiczna autonomia+ w ciągu ostatnich kilku miesięcy – i czy będą się tego wstydzić następnym razem” – podsumowuje brukselski portal.
EurActiv wskazuje też, że w tej kwestii rozpada się spójność UE, bo Węgry już podjęły decyzję o jednostronnym zatwierdzaniu rosyjskich i chińskich szczepionek i wszystko wskazuje na to, że Czesi mogą wkrótce pójść w ich ślady.
Jaki rodzaj geopolitycznego przesłania przedstawia ten bałagan w kontekście ambicji UE, by być „strategicznie autonomicznym i głównym graczem globalnym”? – pyta portal.
Wskazuje też, że czwartkowa decyzja KE umożlwiająca krajom unijnym blokowanie eksportu szczepionek ma również “brzydki efekt uboczny polegający na tym, że globalni partnerzy mogą stracić zaufanie do Europy”.
Portal zauważa też, że obecna sytuacja jest również lekcją dla zagranicznych obserwatorów na temat brexitu, bo Wielka Brytania nie wydaje się mieć żadnych problemów ze szczepionką AstraZeneca odkąd dopuściła ją na rynek.
“Podczas gdy brytyjskie firmy mogą borykać się z nowymi wymogami celnymi i podatkowymi w handlu z UE, wydaje się, że kraj ten zbiera pierwszą dywidendę z brexitu dzięki stosunkowo skutecznemu programowi szczepień” – pisze EurActiv.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
luo/ fit/ ap/
