Kartka z polskiego kalendarza: 2 maja każdego roku
Piotr Szubarczyk
Sejm RP ustanowił na dzień 2 maja święto państwowe – Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Postsowieckie media pisały, że trzeba było jakoś „załatać” dzień między 1 maja a 3 maja. To prostacka interpretacja.
Dzień Flagi nie ma żadnego związku z 1 maja jako świętem ideologii socjalistycznej, a raczej bolszewickiej. Jest praktykowanym na całym świecie świętem państwowym, które ma uczyć obywateli szacunku dla flagi i godła swego państwa. A że przypada w przeddzień Święta Konstytucji 3 Maja – tym lepiej!
Spotyka się też inną interpretację postsowiecką, że polski Dzień Flagi ma związek z umieszczeniem flagi polskiej, obok sowieckiej, w zdobytym Berlinie, w maju 1945. Warto więc przypomnieć, że polska flaga w Berlinie nie była – niestety – symbolem zwycięstwa. Myśmy tę wojnę przegrali, utraciliśmy ogromne połacie naszego terytorium a przede wszystkim utraciliśmy suwerenność. Ta flaga była jedynie symbolem przymusowego „braterstwa broni” z jednym z okupantów, więc powoływanie się na tę okoliczność, z okazji Dnia Flagi Rzeczypospolitej, nie służy chwale Rzeczypospolitej, jest raczej promocją postsowieckiej „filozofii” państwa, wedle której „Polski nie stać na pełną suwerenność”…
Trzeba też jasno powiedzieć, że wiązanie polskiego Dnia Flagi z 1 maja oznacza wiązanie go z tradycją parad militarnych w Moskwie i w Berlinie, bo dla obydwu socjalistycznych niewątpliwie systemów totalitarnych 1 maja był „parteitagiem”, a nie żadnym „świętem pracy”.
Tymczasem dni flagi obchodzone są w Stanach Zjednoczonych (14 czerwca), w Anglii (23 kwietnia – Dzień św. Jerzego), w Szkocji (30 listopada – Dzień św. Andrzeja), w Meksyku (24 lutego), we Włoszech (7 stycznia), w Brazylii (19 listopada) i w wielu innych krajach.
Dzień Flagi RP – oraz utrwalające nazajutrz ten dzień narodowe święto wiekopomnej konstytucji 3 Maja i święto Matki Boskiej Królowej Polski – to okazja dla każdego z Polaków, by okazać swoje przywiązanie i szczególny szacunek dla barw narodowych. Eksponujmy w tych dniach (2 i 3 maja) nasze narodowe flagi nie tylko „urzędowo”, na budynkach zajmowanych przez instytucje państwowe, ale także prywatnie – na balkonach naszych mieszkań, z naszych okien – by pokazać, że mamy szczególny osobisty stosunek do narodowych symboli.
Przy tym wszystkim dobrze jest wiedzieć o zasadach eksponowania barw narodowych, by nie popełniać błędów, które te barwy deprecjonują. Dodatkowo doradzamy, by nie wykonywać na białym polu naszej flagi żadnych napisów, nawet najbardziej „serdecznych”. To nie jest miejsce na hasła. Najlepiej takie hasła umieścić na osobnym transparencie czy tablicy. Szanujmy nasze barwy – zwłaszcza wtedy, gdy pokazujemy je publicznie poza granicami kraju, by podkreślić, że jesteśmy Polakami i że jesteśmy z tego dumni.
Przypominamy najważniejsze zasady dotyczące obchodzenia się z flagą narodową – szczególnie ważne w Dniu Flagi, ale i każdego dnia roku.
Flaga państwowa jest znakiem symbolizującym nasze państwo. Wywieszona przed lub na budynku urzędowym, oznakowanym urzędową tablicą z Orłem Białym, jest komunikatem, iż w tym budynku znajduje się państwowy urząd lub sprawowane są tam funkcje państwowe.
Od kilku lat również osoba prywatna może zarówno podnieść, jak i wywiesić flagę. Czyniąc to należy jednak pamiętać o tym, że podnieść flagę można tylko na maszcie ustawionym przed domem lub wystawionym z okna – flagi państwowej nie można umieścić na maszcie ustawionym na szczycie dachu swojego domu.
Należy zwrócić uwagę na znaczenie słów podnoszenie i wywieszanie flagi. Pierwsze odnosi się do sytuacji, kiedy flaga jest mocowana do liny a następnie wciągana na maszt. Wywiesza się natomiast flagę na drzewcu wetkniętym w zamocowane uchwyty.
Flagę państwową możemy również zawiesić na maszcie pionowo – wzdłuż masztu. Biel musi się wtedy znajdować przy maszcie. Tak samo chcąc umieścić barwy Rzeczypospolitej Polskiej w układzie pionowym, kolor biały umieszcza się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu.
Szczególny sposób obchodzenia się z flagą narodową obowiązuje w wypadku ogłoszenia przez Prezydenta RP żałoby narodowej. Flagi na masztach powinny być opuszczone do połowy wysokości masztu, natomiast flagi wywieszone na drzewcach powinny być przewiązane kirem – jednolicie czarną i nieprzejrzystą wstążką. Flagi zawieszonej pionowo nie opuszcza się do połowy, więc nie powinna być wywieszana podczas żałoby.
Przy eksponowaniu polskiej flagi narodowej wraz z innymi flagami, obowiązują ścisłe zasady. Flaga państwowa ma zawsze pierwszeństwo przed każdą inną. Flaga państwa gospodarza jest też wyżej w hierarchii od flagi gościa, a manifestując barwy narodowe wraz z flagami watykańskimi, papieskimi, Unii Europejskiej czy NATO, należy wywieszać je jako następne w hierarchii ważności.
Dla flagi państwowej miejscem honorowym jest prawa strona. Czyli patrząc od frontu na budynek, powinniśmy mieć flagę po swojej lewej stronie. Wywieszając flagę w towarzystwie wizerunku Orła Białego należy pamiętać, aby znajdowała się ona na prawo od Godła – po stronie, w którą patrzy Orzeł. Również wywieszając flagę na balkonie, powinniśmy wywieszać ją w jego prawej części.
Jak eksponować większą ilość flag? W przypadku zawieszania dwóch flag, flagę ważniejszą umieszczamy po prawej stronie. W przypadku, kiedy obok siebie wywieszone są trzy flagi, najważniejsza jest ta wisząca w środku. Drugie miejsce według hierarchii to miejsce po prawej stronie. Gdy wywieszamy cztery flagi, najważniejsza jest ta po prawej stronie. Następne w kolejności są flagi wiszące na lewo od niej. W przypadku 5 flag, ponownie najważniejszą flagą jest ta umieszczona pośrodku. Wywieszając więcej niż 5 flag, najważniejsze umieszczamy skrajnie po prawej oraz lewej stronie.
W przypadku, gdy wystawionych jest więcej masztów niż flag, flagi można wywiesić naprzemiennie, pamiętając jedynie o tym, aby flagi najwyższe w hierarchii były najliczniej reprezentowane.
Maszty oraz drzewca, na których eksponowane są flagi, muszą być zawsze jednakowej wysokości i długości. Same maszty stawia się po prawej stronie od wejścia do budynku. Na jednym maszcie oraz drzewcu może wisieć tylko jedna flaga a podnosząc flagi podczas ceremoniału należy pamiętać, aby flagę najważniejszą zawsze wciągać lub wywieszać jako pierwszą a opuszczać i zdejmować jako ostatnią. W przypadku kiedy flaga ulegnie uszkodzeniu, chcąc ją wymienić, flagi niższe w hierarchii należy opuścić przed nią, a dopiero po zawieszeniu najważniejszej flagi wciągnąć je ponownie.
Flaga powinna być zawsze czysta, o czytelnych barwach i wzorze. Nie może być postrzępiona ani zmięta, nie może dotykać podłogi, ziemi lub wody. Na polskiej fladze nie umieszcza się również napisów lub rysunków.
Flagi nie używa się też np. do nakrywania stołu prezydialnego. Wyjątkiem jest nakrycie trumny podczas oficjalnego pogrzebu – wówczas pas biały flagi biało-czerwonej winien być umieszczony nad lewą stroną ciała zmarłego. Na fladze znajdującej się na trumnie nie kładzie się kwiatów. Po położeniu kwiatów lub jakichś przedmiotów, flaga przestaje być flagą, staje się serwetą…
Przy odsłanianiu pomników lub tablic najlepiej zamiast flagi państwowej umieścić u góry prawego boku wstęgę w barwach narodowych, skosem w lewo do dołu od upiętej kokardy. Przy przecinaniu wstęgi podczas uroczystych otwarć nie można dopuścić, by końce wstęgi opadły na ziemię.
Jedynym godnym sposobem zniszczenia zużytej flagi jest jej niepubliczne spalenie.
Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. W tym dniu wraz z biało-czerwoną nie powinno się podnosić żadnej innej flagi!
Obecnie w Rzeczypospolitej Polskiej używane są dwa wzory flagi państwowej. Flaga biało-czerwona oraz flaga biało-czerwona z umieszczonym na białym polu godłem Polski, wprowadzona ustawą z 1 sierpnia 1919.
Flaga z herbem nie jest dopuszczona do użytku prywatnego. Ustawa ściśle mówi, kto i w jakich okolicznościach jest uprawniony do jej używania. Taką flagą posługują się przedstawiciele Polski za granicą, jest podnoszona na cywilnych lotniskach i samolotach komunikacyjnych poza granicami, kapitanatach i bosmanatach portów oraz na polskich statkach morskich jako bandera.
Ochrona symboli narodowych
Przepisy kodeksu karnego przewidują surową karę za znieważenie symboli narodowych, w tym także flagi państwowej. Jeżeli ktoś publicznie znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa godło, sztandar, chorągiew, banderę, flagę lub inny znak państwowy, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Poza tym kodeks wykroczeń przewiduje karę aresztu lub grzywny w przypadku, gdy ktoś narusza przepisy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z tak zwaną klauzulą wzajemności z art. 138 § 1 K.k., znaki państwa obcego na terenie Polski są objęte ochroną jedynie w przypadku, gdy państwo obce zapewnia wzajemność.
