INFORMUJEMY, NIE KOMENTUJEMY

© 2020-2021 r. FreeDomMedia. All rights reserved.

Centralna Agencja Informacyjna

11:02 | poniedziałek | 29.04.2024

© 2020-2023 r. FreeDomMedia. All rights reserved.

Największa nekropolia Warszawy

Czas czytania: 4 min.

Kartka z kalendarza polskiego

29 kwietnia

Jedźcie sami do Niemiec…

13 kwietnia 1943 W czasie II wojny światowej, Warszawa była dla Niemców najniebezpieczniejszym z okupowanych przez nich miast Europy. Każdy Polak mógł wtedy zginąć...

Koniecznie przeczytaj

4 listopada 1790

Od początku istnienia, na Powązkach zostało pochowanych ok. 1 miliona osób, a wśród nich wielu znanych i zasłużonych ludzi, w tym żołnierze powstań narodowych od insurekcji kościuszkowskiej do powstania warszawskiego.

- reklama -

Wszystko zaczęło od działki, podarowanej 4 listopada 1790 przez rodzinę Szymanowskich. Działka, położona wówczas pod Warszawą, została przeznaczona na bardzo szczytny cel, a mianowicie na cmentarz. Poświęcono go w obecności króla 20 maja 1792 r. Tak powstał Cmentarz Powązkowski w Warszawie.

W 1792 ukończono tam budowę kościoła św. Karola Boromeusza, ufundowanego przez duchowieństwo warszawskie, a zaprojektowanego przez Dominika Merliniego. Jeszcze przed poświęceniem cmentarza wystawiono tam również tzw. katakumby. Szybko okazało się, że cmentarz w swej pierwotnej wielkości, jest za mały, stąd był systematycznie powiększany. Po raz pierwszy w 1812 roku, znowu dzięki hojności rodziny Korwin-Szymanowskich. Kolejne poszerzenie cmentarza miało miejsce w 1820 o grunty sprzedane przez Jakuba Łaszczyńskiego. Kolejne poszerzenie cmentarza miało miejsce w 1830 roku. Zakupiono kolejne grunty od rodziny Łaszczyńskich. W 1837 roku cmentarz został powiększony o kolejne 13 hektarów wzdłuż obecnej ulicy Tatarskiej i od ulicy Powązkowskiej do ulicy Ostroroga. I tak dalej, aż do osiągnięcia obecnej powierzchni cmentarza – 43 hektarów.

W międzyczasie rozbudowywało się i miasto, aż w w 1887 nekropolia została włączona w granice administracyjne Warszawy. Jako najważniejszy cmentarz Warszawy, Cmentarz Powązkowski razem z miastem przeżywał (jakkolwiek to zabrzmi) najważniejsze momenty w dziejach miasta, zwłaszcza w XX wieku. I tak we wrześniu 1939 roku uszkodzone zostało 29 kwater. Niewyremontowane groby zostały przez zarząd cmentarza rozebrane. W 1942 roku na skutek nalotów radzieckich zostało uszkodzonych kilka kwater od strony ulicy Okopowej. Podczas okupacji znajdowały się tu podziemne arsenały broni. Tędy też był prowadzony szmugiel towarów do getta i tędy byli przeprowadzani na aryjską stronę Żydzi z getta. Podczas powstania warszawskiego Niemcy umieścili na jego terenie czołgi, a na Powązkach toczyły się walki. Ich ślady można do dziś oglądać na niektórych pomnikach czy kaplicach grobowych (patrząc na dziury po kulach można uświadomić sobie, jak ciężki był ostrzał cmentarza). Po wojnie rozpoczęto odbudowę zniszczeń, do 1970 trwała odbudowa katakumb, na skutek braku dokumentacji i zniszczeń wojennych nie wszystkie udało się odrestaurować i przywrócić na właściwe miejsce. W budynku katakumb założono wtedy mauzoleum, w którym pochowano prochy osób zamordowanych w niemieckich obozach koncentracyjnych.

- reklama -

W 1984 z inicjatywy miejscowego proboszcza i rektora ks. Stefana Niedzielaka na zewnętrznej ścianie kościoła św. Karola Boromeusza powstało miejsce pamięci z zaprojektowanym przez inż. Jadwigę Zienkiewiczową krzyżem z napisem: Poległym na Wschodzie, ufundowanym przez Wojciecha Ziembińskiego. 1 września 1984 krzyż ten został poświęcony przez prymasa Polski, kardynała Józefa Glempa. Przy kościele zaczęli się skupiać członkowie rodzin ofiar zbrodni katyńskiej, a ścianę koło krzyża pokryto ok. 1000 tabliczek epitafijnych poświęconych Polakom zamordowanym lub zaginionym na terenie Związku Radzieckiego. Było to jedyne miejsce w Warszawie poświęcone Polakom zamordowanym i zmarłym na terytorium Związku Radzieckiego, stąd też aż do upadku PRL było przez bezpiekę regularnie niszczone, a osoby, które tam się gromadziły lub umieszczały tabliczki, spotykały się z różnymi szykanami. Dopiero w 1990 r. w pod krzyżem wmurowano relikwiarz z czaszką jednego z polskich oficerów zamordowanych w Katyniu odnalezioną w Instytucie Medycyny Sądowej i Kryminalistyki w Zagrzebiu. Czaszkę tę wywiózł w 1943 z Katynia jeden z członków Międzynarodowej Komisji Lekarskiej (MKL), prof. Eduard Miloslavić (warto wiedzieć, że za złożenie w USA zeznań potwierdzających sowiecką odpowiedzialność za zbrodnię katyńską, w Jugosławii, z której pochodził, został po wojnie skazany na karę śmierci).

Od początku istnienia, na Powązkach zostało pochowanych ok. 1 miliona osób, a wśród nich wielu znanych i zasłużonych ludzi, w tym żołnierze powstań narodowych od insurekcji kościuszkowskiej do powstania warszawskiego, działacze niepodległościowi, wybitni pisarze, poeci, uczeni, artyści, myśliciele, lekarze, prawnicy, politycy, sportowcy, duchowni. Część z nich spoczęła w założonej w 1925 Alei Zasłużonych.

Śledź nas na:

Czytaj:

Oglądaj:

Subskrybuj
Powiadom o

0 komentarzy
Wbudowane informacje zwrotne
Zobacz wszystkie komentarze
reklama spot_img

Ostatnio dodane

Jedźcie sami do Niemiec…

13 kwietnia 1943 W czasie II wojny światowej, Warszawa była dla Niemców najniebezpieczniejszym z okupowanych przez nich miast Europy....

Przeczytaj jeszcze to!

0
Podziel się z nami swoją opiniąx